Biblia/2 Kronikak: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
No edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
||
17. lerroa:
2 Salomonek dei egin zien israeldar guztiei, milako eta ehuneko gudari-taldeen buruzagiei, epaileei eta Israelen arduradun ziren familiaburu guztiei. 3 Eta batzarturiko guztiekin Gabaongo kultu-lekura joan zen, han baitzegoen Jainkoarekin elkartzeko etxola
7 Gau hartan Jauna agertu zitzaion Salomoni eta esan zion:
37. lerroa:
14 Salomonek, mila eta laurehun gudu-gurdi eta hamabi mila zaldi bildurik, hirietako gudari-tokietara eraman zituen, bai eta bere ondora ere, Jerusalemera. 15 Salomon erregeak zilarra eta urrea harriak bezain ugari bildu zituen Jerusalemerako, eta zedroak ere bai, Xefela
Salomonek tenplua eraikitzea erabaki
49. lerroa:
1 Horretarako, hirurogeita hamar mila zamaketari bildu zituen eta laurogei mila hargin mendian, hiru mila eta seiehun lan-arduradunen menpean.
2 Orduan, mezu hau igorri zion Salomonek Tiroko errege Hurami
6 «Hala ere, bidal iezadazu, urrea, zilarra, brontzea eta burdina lantzen eta ehuna gorriz, gorriminez eta morez tindatzen iaioa den gizonen bat, eta zizelkatzen dakiena. Judan eta Jerusalemen ditudan artisauekin batera jardungo du, hots, gure aita Davidek prestatu zituen haiekin batera. 7 Bidal iezadazu Libanoko zedro, zipres eta bestelako zur bikaina
10 Tiroko errege Huramek idatzi hau bidaliz erantzun zion Salomoni: «Bere herria maite duelako egin zaitu Jaunak bere errege». 11 Eta honela jarraitzen zuen Huramek: «Bedeinkatua Jauna, Israelen Jainkoa. Berak egin zituen zeru-lurrak eta berak eman zion Davidi seme jakintsua, zuhurtziaz eta adimenez jantzia. Honek eraikiko ditu tenplua Jaunarentzat eta jauregia beretzat. 12 Gizon iaio eta aditua igortzen dizut: Huram-Abi
16 Zenbatu zituen Salomonek Israelen bizi ziren arrotzak, bere aita Davidek egina zuen erroldaz baliatuz. Ehun eta berrogeita hamahiru mila eta seiehun ziren. 17 Haietarik hirurogeita hamar mila zamaketari izendatu zituen, laurogei mila hargin mendian eta hiru mila eta seiehun lan-arduradun, jendeari lan eragiteko.
62. lerroa:
== 3. atala ==
1 Jerusalemen, Moria mendian
3 Hona hemen Jainkoaren tenplua eraikitzeko Salomonek erabaki zituen neurriak: hogeita hamar metro luze eta hamar metro zabal
8 Gero, toki santu-santua egin zuen; hamar metro zen luze eta hamar metro zabal -tenpluaren zabalera bera-. Toki hura janzteko hogei tonelada urre baino gehiago erabili zuen. 9 Iltzeak ere urrezkoak ziren; bakoitzak kilo erdia pisatzen zuen. Goiko gelak ere urrez estali zituen.
10 Toki santu-santurako metalezko
15 Tenpluaren aurrealderako hamazazpi eta erdina metroko bi zutabe egin zituen; bakoitzak gainean bi metro eta erdiko kapitel bana zuen. 16 Kate-xortak
Tenpluko tresnak
77. lerroa:
== 4. atala ==
1 Brontzezko aldarea ere eginarazi zuen Salomonek; hamar metro zen luze-zabal eta bost metro gora. 2 Ondoren, brontzea urtu eta «Itsaso» deitu zuen uraska biribila eginarazi zuen; bost metroko diametroa zuen, bi metro eta erdiko sakona eta hamabost metroko ingurua. 3 Ertzaren azpialdean, inguru guztian, zezen-irudiak
6 Hamar ur-ontzi eginarazi zituen eta uraskaren ezker-eskuin ezarri, bost alde batean eta bost bestean; haietan garbitu ohi zuten erre-oparietarako guztia
7 Urrezko hamar argimutil ere egin zituen, agindutako ereduaren arabera, tenpluko sala handian ezartzeko, bost eskuinaldean eta beste bostak ezkerraldean. 8 Hamar mahai egin zituen eta sala handian ipini, bost eskuinaldean eta bost ezkerraldean. Urrezko ehun ixipu-ontzi ere egin zituen. 9 Apaizen ataria eta beste atari handiagoa egin zituen, bere ate eta guzti; ateak brontzez jantzi zituen. 10 Brontzezko uraska handia tenpluaren eskuinaldean hego-ekialdera ezarri zuen. 11 Azkenik, pertzak, hauts-palak eta ixipu-ontziak egin zituen Huramek. Honela bukatu zituen Jainkoaren etxerako Salomonek agindu zizkion lanak.
89. lerroa:
Hona hemen lan horien zerrenda: 12 bi zutabe, zutabe horien buruetan zeuden kapiteletarako bola bana, zutabe-buruetako kapiteletan zeuden bola haiek apaintzeko sare bana, 13 laurehun granada-fruitu, bi sareetan ezartzeko, bina lerro sare bakoitzean, zutabe-buruetan zeuden kapiteletako bi bolak apaintzeko; 14 orgak eta hauetan ur-ontziak; 15 «Itsaso» zeritzan uraska -bat bakarra-, eta beroni eusteko hamabi zezen; 16 pertzak, hauts-palak eta sardexkak eta berauen tresneria.
Huram-Abik, Salomon erregearen aginduz, Jaunaren etxerako egin zituen tresna hauek guztiak brontze leunduzkoak ziren denak. 17 Jordango lautadan urtuarazi zuen erregeak brontze hura, lurra buztintsua zen tokian, Sukot eta Tzeredata
19 Era berean, Jaunaren etxerako behar ziren beste gauza guztiak ere eginarazi zituen Salomonek: aldarea
101. lerroa:
2 Orduan, Salomonek Jerusalemen bildu zituen Israelgo herri-arduradun guztiak, leinuburuak eta israeldar senitarteburuak. Jaunaren itun-kutxa igoarazi nahi zuen Daviden Hiritik, hau da, Siondik. 3 Israeldarrak zazpigarren hileko jaiegunean
11 Atera ziren apaizak santutegitik. Eginak zituzten denek garbikuntzak, bakoitzaren mailari
153. lerroa:
zeure ahalmena.
Jainko Jauna,
eraman bezate zure apaizek salbamena
beren jantziak daramatzaten bezala;
ager bezate zure zintzoek
160. lerroa:
ez zapuztu zeuk gantzutua;
oroitu zeure zerbitzari Davidi
izaniko onginahiaz
Jaunari sakrifizioak eskaini
173. lerroa:
7 Salomonek Jaunaren etxe aurreko atariaren erdigunea sagaratu egin zuen, erre-opariak eta bake-oparietako gantzak bertan eskaintzeko. Izan ere, Salomonek eginiko brontzezko aldarea txikiegi gertatu zen hainbeste erre-opari, labore-opari eta gantz hartzeko.
8 Orduan, Salomonek, Israel osoarekin batera, Etxola Jaia ospatu zuen zazpi egunez. Jendetza handia batzartu zen, Hamateko sarreratik hasi eta Egiptoko errekara
Jauna berriro agertu Salomoni
193. lerroa:
1 Hogei urte behar izan zituen Salomonek Jaunaren etxea eta bere jauregia eraikitzeko. 2 Gero, Huram erregeak emandako hiriak berreraiki zituen, israeldarrak beraietan bizi zitezen.
3 Ondoren, Hamat-Tzoba
7 Israeldar ez ziren hitita, amortar, periztar, hibiar eta jebustarren artetik bizirik gelditu zirenak, 8 hau da, israeldarrek suntsituezinik herrialde hartan gelditu zirenen ondorengoak, lan egitera behartu zituen Salomonek, gaurdaino. 9 Israeldarren artetik, ordea, ez zuen inor esklabo izatera behartu
11 Salomonek, bere emazteetarik bat, faraoiaren alaba, Daviden Hiritik berarentzat eraikitako jauregira igoarazi zuen, bere baitan esanez: «Nire emazte honek ez du zilegi Israelgo errege Daviden jauregian bizitzea, santuak baitira Jaunaren kutxa egon deneko tokiak».
12 Salomonek erre-opariak eskaintzen zituen Jaunarentzat, atalondo aurrean eraikia zuen aldarean. 13 Moisesek aginduaren arabera, egunero eskaintzen zituen erre-opariak, bai eta larunbatetan, ilberri-jaietan eta urteko jai nagusietan ere: Legamigabeko Ogien Jaian, Zazpi Asteen Jaian eta Etxola Jaian. 14 Bere aita Daviden aginduari jarraituz, Salomonek apaiz-taldeei beren eginkizunak ezarri zizkien; lebitarrei, Jaunaren gorespenak kantatu eta apaizei eguneroko kultuan laguntzekoa. Atezain-taldeei tenpluko ateak zaintzeko eginkizuna eman
16 Horrela burutu zuen Salomonek bere asmoa, lehen harria ezarri zutenetik Jaunaren etxea bukatu arte. Erabat burutua zen, beraz, tenplua.
17 Ondoren, Etzion-Geber eta Elatera
Sabako erregina Salomon ikustera
210. lerroa:
== 9. atala ==
1 Salomonek nolako izena zuen aditurik, Sabako
9 Gero, Sabako erreginak lau mila kilo urre baino gehiago eta, gainera, egundoko usaingarri- eta harribitxi-multzo handia eman zion erregeari. Ez zen behin ere izan Sabako erreginak Salomon erregeari eman ziona bezalako usaingarririk.
10 Bestalde, Huram erregearen itsasgizonek, Salomonekin batera, Ofirko urreaz gainera, zur bikaina
12 Salomon erregeak ere Sabako erreginak nahi izan eta eskatu zion guztia eman zion, Sabakoak Salomoni erregalatua ziona baino gehiago. Ondoren, erregina bere herrialdera itzuli zen bere zerbitzariekin.
222. lerroa:
13 Urte oroz Salomoni hogeita bi mila kilo inguru urre etorri ohi zitzaion, 14 eta hori, bidaiariek eta merkatariek, Arabiako errege
15 Salomon erregeak berrehun babeski handi egin zituen urre garbiz, babeski bakoitza egiteko ia zazpi kilo urre behar izan zelarik. 16 Beste hirurehun babeski txiki ere egin zituen urre garbiz, babeski bakoitza egiteko hiru kilo eta erdi urre behar izan zelarik. Eta «Libanoko Oihana» zeritzan jauregian
22 Salomon erregea lurreko beste errege guztiak baino aberatsago eta jakintsuago izan zen. 23 Denek nahi zuten Salomon ikusi, Jainkoak eman zion jakinduriaren berri izateko. 24 Etortzen zirenek nork bere eskuerakutsia ekarri ohi zion: zilarrezko nahiz urrezko gauzak, janzkiak, armak, usainkiak, zaldiak, mandoak. Eta horrelaxe urte oroz.
25 Salomonek lau mila zalditegi zituen, gudu-gurdiak eta zaldiak gordetzeko, bai eta hamabi mila zaldun
29 Salomonen gainerako jardunak, lehenengotik azkenera, liburuotan daude idatziak: «Natan Profetaren Kronika», «Xiloko Ahiasen Profezia» eta Nebaten seme Jeroboami buruz «Ido Ikusleak Izaniko Ikuskariak» izeneko liburuetan
JUDAKO ERREGEEN HISTORIA (== 10. atala ==
241. lerroa:
== 10. atala ==
1 Roboam Sikemera joan zen, Sikemen batzartua baitzegoen Israel osoa
3 Dei egin zioten Jeroboami, eta, israeldar guztiekin, Roboamengana joan zen, esatera:
267. lerroa:
10 Erregearen kideko ziren gazteek erantzun zioten:
-Hona zer erantzun behar diozun zure aitak ezarri zion uztarria arintzeko eskatu dizun herri horri: «Nire atzamar txikia lodiagoa da gure aitaren gerria baino
12 Hiru egunen buruan etorri ziren Jeroboam eta herri osoa Roboamengana, itzultzeko esana zien egunean. 13 Roboam erregeak oso zakar erantzun zien, kontseilariek emana zioten aholkua aintzat hartu gabe 14 eta gazteek emanaren arabera: «Gure aitak uztarri astuna ezarri zizuela? Astunagoa ezarriko dizuet nik! Gure aitak larruzko zartailuz zigorkatzen zintuztela? Burdinazko muturdunez zigorkatuko zaituztet nik!»
291. lerroa:
== 11. atala ==
1 Jerusalemera heltzean, Juda eta Benjaminen leinuetako jende guztia bildu zuen Roboamek: aukerako ehun eta laurogei mila gizon, gudurako gai. Israeldarren aurka borrokatzeko asmoa zuten eta erreinua Roboamentzat berreskuratzekoa. 2 Jaunak, ordea, honela hitz egin zion Jainkoaren gizon zen Xemaiasi: 3 «Esaiezu Salomonen seme eta Judako errege Roboami eta Juda nahiz Benjaminen lurraldean bizi diren israeldar guztiei
Jaunaren hitza aditu eta bertan behera utzi zuten Jeroboamen kontra borrokatzeko asmoa.
305. lerroa:
13 Iparraldeko Israel erreinu osotik apaizak eta lebitarrak, beren lurraldeak utzirik, Roboamen aldera igaro ziren. 14 Lebitarrak, beren larre eta lurrak utzirik, Juda eta Jerusalemera etorri ziren, Jeroboamek eta beronen semeek galarazi egin baitzieten Jaunarekiko apaiz-eginkizuna betetzea. 15 Izan ere, Jeroboamek, bere kabuz, beste apaiz batzuk ezarri zituen muinoetako kultu-lekuetan, berak eginiko aker nahiz zekor-irudiei
Roboamen senitartea
319. lerroa:
== 12. atala ==
1 Roboamek, bere erregetza sendotu eta indartzean, utzi egin zuen Jaunaren legea, eta israeldar guztiek ere horixe bera egin zuten. 2 Jaunarentzat leial izan ez zirelako, Roboamen erregealdiaren bosgarren urtean, Egiptoko errege Xixak Jerusalemi erasotzera etorri zen 3 Egiptotik, mila eta berrehun gudu-gurdi, hirurogei mila zaldizko eta zenbatezin ahalako libiar, sukiar eta etiopiarrez
5 Xixak hurbiltzean, Roboam eta Judako buruzagiak Jerusalemen bilduak zeuden. Xemaias profetak joan eta esan zien:
325. lerroa:
-Hau dio Jaunak: «Zuek utzi egin nauzue; ba, nik ere utzi egiten zaituztet Xixaken esku».
6 Israelgo buruzagiek
-Arrazoia du Jaunak.
333. lerroa:
9 Egiptoko errege Xixak, beraz, Jerusalem hiriari eraso eta Jaunaren etxeko eta jauregiko altxorrez jabetu zen. Dena harrapatu zuen, bai eta Salomonek eginiko urrezko babeskiak ere. 10 Eta hauen ordez, Roboam erregeak brontzezko babeskiak egin eta jauregiko sarrera zaintzen zuen taldearen buru zirenei utzi zizkien. 11 Erregea Jaunaren etxera joaten zen aldi bakoitzeko, zaintzaile-taldeak babeskiak hartu ohi zituen eta gero, berriro, zaintzaile-gelara ekartzen.
12 Roboamek apalik bere errua aitortu zuelako, Jaunari baretu egin zitzaion haren kontrako haserrea eta ez zuen zeharo hondatu, gauza onik
Roboamen erregealdiaren bukaera
339. lerroa:
13 Roboamek sendotu egin zuen bere erregetza Jerusalemen eta errege izaten jarraitu zuen. Berrogeita bat urte zituen errege izaten hastean, eta hamazazpi urtez izan zen errege Jerusalemen, Jaunak Israelgo leinu guztien artetik bere egoitza jartzeko hautatu zuen hirian. Roboamen amak Naama zuen izena eta amondarra zen. 14 Gaizki jokatu zuen Roboamek, ez baitzen saiatu Jaunaren nahia bihotzez betetzen
15 Roboamen jardunak, lehenengotik azkenekora, eta haren jatorria liburuotan daude idatziak: «Xemaias Profetaren Kronika» eta «Ido Ikuslearen Kronika» izeneko liburuetan
16 Hil zenean, Daviden Hirian ehortzi zuten Roboam. Ondorengo erregea beraren seme Abias
Judako errege
== 13. atala ==
1 Jeroboamen erregealdiko hemezortzigarren urtean hasi zen Abias Judako errege izaten. 2 Hiru urtez izan zen errege Jerusalemen. Haren amak Mikaia zuen izena, eta Gibako Urielen alaba zen
Gerran ziren elkarren kontra Abias eta Jeroboam. 3 Abias laurehun mila gudari aukeratu eta adoretsurekin abiatu
zen borrokara; Jeroboamek, berriz, zortziehun mila gudari ausartekin egin zion aurre.
4 Orduan, Efraimgo mendialdean dagoen Tzemaraim
13 Bitartean, Jeroboamek gudari-talde bat bidali zuen, itzulingurua eginez, Judakoak atzetik harrapa zitzan. Judakoak inguratuak gertatu ziren, israeldar gudarostea aurretik eta gudari-talde hura atzetik zituztela. 14 Borroka aurretik eta atzetik zutela ohartzean, deiadar egin zioten Judakoek Jaunari. Apaizek turutak jo zituzten, 15 eta Judako gizonek gudu-deiadarra bota. Deiadarra bota orduko, Jainkoak lur joarazi zien Jeroboami eta Israel osoari, Abiasen eta Judaren aurrean. 16 Israeldarrak ihesi abiatu ziren Judakoen aurretik, baina Jainkoak hauen esku utzi zituen. 17 Abiasek eta beronen gudarosteak izugarrizko sarraskia egin zuten israeldarren artean: bostehun mila gudari aukerako erori ziren hilik. 18 Egun hartan israeldarrak apal-apal gelditu ziren; Judakoak, berriz, garaile, Jauna, beren arbasoen Jainkoa, izan zutelako eusle. 19 Abiasek, Jeroboamen atzetik joan eta zenbait hiri kendu zizkion: Betel, Jexana, Efron eta hauen inguruak.
371. lerroa:
== 14. atala ==
1 Asak Jaunaren, bere Jainkoaren, begietan on eta zuzen dena egin zuen. 2 Sasikultuetako aldareak eta muinoetako kultu-lekuak kendu zituen, zutarri sakratuak hautsi eta zutoin sakratuak ebaki. 3 Jaunarengana, beren arbasoen Jainkoarengana, jotzera eta haren irakaspenak eta aginduak betetzera eragin zien Judakoei. 4 Era berean, Judako hiri guztietan ziren kultu-lekuak eta intsentsua erretzeko aldareak
Eta halaxe, ongi burutu zituzten eraikin guztiak.
380. lerroa:
8 Behinola, Zerah etiopiarra Asaren kontra abiatu zen, milioi bat gudari eta hirurehun gudu-gurdirekin, eta Marexaraino
11 Orduan, Jaunak hondatu egin zituen etiopiarrak Asaren eta Judakoen aitzinean, eta etiopiarrek ihes egin zuten. 12 Asak eta beronen gudarosteak aurrean eraman zituzten Gerar-eraino
Asak kultua berriztatu
391. lerroa:
1 Odeden seme Azariasek, Jainkoaren espirituaren eraginez, 2 Asa erregeagana joan eta esan zion: «Entzudazue, Asa eta Judako eta Benjamingo jendeok. Zuek Jaunarekin bat eginik bazaudete, bera ere zeuekin izango duzue. Beraren bila ibiltzen bazarete, aurkitu ahal izango duzue. Baztertzen baduzue, berak ere baztertu egingo zaituzte.
3 «Luzaro egon ziren israeldarrak egiazko Jainkoa gabe, irakatsiko zieten apaizik gabe eta legerik gabe
8 Oded profetaren
9 Asak biltzarrera deitu zituen Juda eta Benjamingo bizilagunak; bai eta Efraim, Manases eta Simeonen
16 Asa erregeak kendu egin zion bere ama Maakari
19 Ez zen aurrerantzean gerrarik izan
Israelgo errege Baxaren kontrako gerra
406. lerroa:
== 16. atala ==
1 Judako Asaren erregealdiko hogeita hamaseigarren urtean, Israelgo errege Baxa Judaren kontra borrokatzera abiatu zen. Rama
4 Onartu zuen Ben-Hadadek Asa erregeak esana, eta bere gudarosteko ofizialak Israelgo hiriei erasotzera bidali zituen; Iion, Dan, Abel-Maim
Asa erregea eta Hanani profeta
7 Aldi hartan, Hanani profeta Judako errege Asarengana joan eta honela mintzatu zitzaion: «Zergatik hartu duzu lagun Siriako erregea, Jauna, zeure Jainkoa, hartu beharrean? Horregatik egin dizu eskutik ihes Siriako erregearen gudarosteak
10 Asa haserretu egin zen profetarekin eta giltzapean sarrarazi zuen, hain sumindua baitzegoen harekin. Asak herriko beste zenbait ere zigortu zuen aldi hartan.
421. lerroa:
11 Asaren egintzak, lehenengotik azkenekora, «Juda eta Israelgo Erregeen Liburuan
12 Bere erregealdiko hogeita hemeretzigarren urtean oinetan zuen gaitz handi batez gaixotua zegoen Asa; baina gaixoaldian ere ez zuen Jaunarengana jo, sendagileengana baizik. 13 Bere erregealdiko berrogeita batgarren urtean hil zen, eta 14 Daviden Hirian beretzat eginarazia zuen hilobian ehortzi zuten. Lurrin eta usain gozoak nahasiz eginiko ukenduz betetako etzalekuan ezarri ondoren, su handia egin zuten haren ohorez.
430. lerroa:
== 17. atala ==
1 Asaren ondorengo erregea beraren seme Josafat izan zen. Josafat sendotu egin zen Israelen kontra
4 Bere aitaren Jainkoarengana jo zuen eta beronen aginduak bete. Ez zuen jokatu iparraldeko israeldarren antzera. 5 Jaunak sendotu egin zion erregetza. Judako jende guztiak eskuerakutsiak egiten zizkion Josafati; horregatik, oso aberats eta ospetsu bilakatu zen. 6 Bere gogorik handiena Jaunaren bideetan aurrera egitea izan zuenez, Judako kultu-lekuak eta zutoin sakratuak desagerrarazi zituen.
441. lerroa:
10 Jaunak beldurra sartu zien Judaren inguruetako erresuma guztiei, eta ez zuten gerrarik egin Josafaten aurka. 11 Gainera, filistear batzuek eskuerakutsiak eta zergatzat zilarra ekartzen zizkioten Josafati; arabiarrek, berriz, abereak ematen zizkioten: zazpi mila eta zazpiehun ahari eta beste horrenbeste aker.
12 Josafat gero eta indartsuago egiten ari zen. Gotorlekuak eta janari-biltegi izateko hiriak eraiki zituen Judan. 13 Ondasun ugari zuen
Josafat, Israelgo errege Akabekin elkartu
448. lerroa:
== 18. atala ==
1 Josafat oso aberats eta ospetsu izan zen eta, bere semearen ezkontzaz
-Nahi al duzu nirekin etorri Galaadeko Ramoti erasotzera?
458. lerroa:
4 Eta erantsi zuen:
-Begira lehenik zer dioen Jaunak
Erregearen adiskide ziren profetek garaipena iragarri
551. lerroa:
27 Mikeasek esan zuen:
-Benetan, zu garaile itzultzen bazara, Jaunak ez du nire ahoz hitz egin
Israelgo errege Akab guduan hil
559. lerroa:
28 Israelgo erregea eta Judako errege Josafat igo ziren, bada, Galaadeko Ramoti erasotzera. 29 Israelgo erregea honela mintzatu zitzaion Josafati:
-Nik jantziak aldatuko
Hala, Israelgo erregea jantziz aldatu zenean, borrokara abiatu ziren. 30 Siriako erregeak agindu hau emana zien bere gudu-gurditeriaren arduradunei: «Ez eraso inori, ez txiki, ez handiri, Israelgo erregeari baizik».
567. lerroa:
-Horra Israelgo erregea!
Eta inguratu egin zuten, erasotzeko asmoz. Baina Josafat deiadarka hasi zen, eta Jaunak lagundu egin zion: atzera eginarazi zien Jainkoak erasotzaileei, 32 eta gudu-gurdien arduradunek, Israelgo erregea ez zela
Orduan, erregeak esan zion gurdigidariari:
584. lerroa:
4 Josafatek, aldi batez Jerusalemen egon ondoren, lurralde osoa ikuskatu zuen, Beer-Xebatik Efraimgo mendialderaino, jendea Jaunarengana, beren arbasoen Jainkoarengana, erakarriz; 5 Juda lurraldeko hiri gotortu bakoitzean epaileak ezarri zituen, 6 esanez: «Begira ongi zer egiten duzuen; ez epaitu giza ahalmenez, Jaunaren izenean baizik. Zeuekin izanen duzue bera, epaia ematerakoan. 7 Izan, beraz, begirune Jaunari. Gorde eta bete zuzen dena, Jaunak, zuen Jainkoak, ez baitu bidegabekeriarik, ez norkeriarik egiten, ez eta eskupekorik onartzen».
8 Josafatek Jerusalemen zenbait lebitar, apaiz eta israeldar familiaburu izendatu zituen, Jaunaren izenean epaiak eman eta Jerusalemgo bizilagunen arteko
Josafatek laguntza eskatu Jaunari etsaien kontra
590. lerroa:
== 20. atala ==
1 Aldi baten buruan, moabdar eta amondarrak, zenbait meundar
3 Josafatek, izuturik, Jaunarengana jotzea erabaki zuen eta Juda osoan barau egiteko agindu. 4 Judako hiri guztietatik bildu ziren Jaunari otoitz egiteko. 5 Juda eta Jerusalemgo jendea Jaunaren etxeko atari berriaren aurrean bildurik, Josafatek, batzarraren erdian zutik, 6 otoitz hau egin zuen: «Jauna, gure arbasoen Jainkoa, zu zara Jainko bakarra zeruetan. Zeure menpe dituzu lurreko erresuma guztiak, zeure esku ahalmena eta indarra. Ezin dizu inork ere aurre egin. 7 Zuk, gure Jainko horrek, bota zenituen lurralde honetako herriak zure herri Israel sartu ahala, eta zeure adiskide Abrahamen ondorengoei eman zenien betiko. 8 Hauek bertan kokatu eta santutegia eraiki zizuten, esanez: 9 <Zoritxarren bat, gerra nahiz zigorra, izurritea nahiz gosetea, gertatzean, zu zaudeneko tenplu honetara zure aitzinera etorri eta geure atsekabean zuri oihu eginez gero, zuk entzun eta salbatu egingo gaituzu>. 10 Hona non datozkigun erasoan orain amondarrak, moabdarrak eta Seir mendietakoak. Gure arbasoei, Egiptotik etortzean, ez zenien haien lurraldeetan sartzen utzi; israeldarrek itzulingurua
13 Judako herri osoa, emakume, seme-alaba eta haurtxoak ere bai, Jaunaren aurrean zegoen zutik.
599. lerroa:
14 Batzarra bildurik zegoela, Jaunaren espirituak Asafen taldeko lebitar bat, Jahaziel, hartu zuen; Jahaziel Zakariasen semea zen, hau Benaiasena, hau Jeielena eta hau Mataniasena. 15 Lebitarrak esan zuen: «Entzun ongi zuek, Juda eta Jerusalemgo jendeok, eta zuk, Josafat errege horrek! Hau diotsue Jaunak: <Ez izutu, ez izan beldur jendetza izugarri horren aurrean. Ez duzue zuek borrokatuko, Jainkoak berak baizik. 16 Bihar Tzitz aldapan gora abiatuko dira; jaitsi zuek beraien kontra; Jeruel basamortuaren
18 Orduan, Josafat lurreraino ahozpeztu zen; Judako eta Jerusalemgo jende guztia ere makurtu egin zen Jauna gurtzeko. 19 Kehat eta Koreren taldeetako lebitarrek, jaiki eta ahots handiz goretsi zuten Jauna, Israelen Jainkoa.
611. lerroa:
22 Gorespen-kantuak hasi orduko, Jaunak liskarrak sortarazi zituen Judari erasotzera zetozen amondar, moabdar eta Seir mendialdekoen artean, eta beraien artean borrokatu ziren
24 Judakoek, basamortua ikusten den gailurreraino heldu eta etsaien gudarostea non ote zen begiratzean, lurra gorpuz betea besterik ez zuten ikusi. Ez zen bat ere gelditu bizirik. 25 Josafat, bere gudarostearekin, harrapakinak hartzera joan zen. Zamari asko, janariak, janzkiak
29 Jauna Israelen
Josafaten erregealdiaren bukaera
623. lerroa:
31 Hogeita hamabost urte zituen Josafatek Judako errege izaten hastean, eta hogeita bost urtez izan zen errege Jerusalemen. Beraren amak Azuba zuen izena eta Xilhiren alaba zen.
32 Bere aita Asaren jokabidea hartu zuen, ezertan ere okertu gabe. Jaunaren begietan zuzen dena egin zuen. 33 Hala ere, ez ziren desagertu muinoetako kultu-lekuak, artean herria ez baitzen erabat leial bere arbasoen Jainkoarekiko. 34 Josafaten gainerako jardunak, lehenengotik azkenera, «Hananiren Seme Jehuren Egintzak» izeneko agirian daude idatziak; agiri hori, berriz, «Israelgo Erregeen Liburuan
35 Judako errege Josafat, behinola, Israelgo errege Akaziasekin, errege maltzur harekin, elkartu zen, 36 ur handietako itsasontziak egiteko. Etzion-Geber
Joramen erregealdia
632. lerroa:
== 21. atala ==
1 Josafat hil zenean, bere arbasoen ondoan ehortzi zuten Daviden Hirian. Ondorengo erregea haren seme Joram izan zen. 2 Israelgo
3 Beraien aitak zilar, urre eta gauza eder asko emana zien, bai eta Judako zenbait hiri gotortu ere; erregetza, ordea, bere lehen-seme Jorami eman zion.
4 Joramek, bere aitaren erregetza hartu eta sendotu zuenean, ezpataz hil zituen bere anaia guztiak, bai eta Israelgo zenbait buruzagi ere. 5 Hogeita hamabi urte zituen errege izaten hastean eta zortzi urtez izan zen errege Jerusalemen. 6 Israelgo erregeen jokaera bera izan zuen, Akaben senitartekoen antzekoa, emaztea Akaben alaba
8 Joramen erregealdian Judaren agintearen aurka jaiki ziren edomdarrak, berentzat erregea izendatuz. 9 Joramek mugaz bestaldera jo zuen bere buruzagiekin eta gudu-gurdi guztiekin. Gauez jaiki eta garaitu egin zituen setiatua zeukaten edomdarrak eta hauen gudu-gurdien buruzagiak. 10 Hala ere, libratu egin ziren edomdarrak Judaren agintepetik, gaur arte. Libna
Izan ere, zapuztua zuen Joramek Jauna, bere arbasoen Jainkoa.
11 Joramek berak eraiki zituen Judako muinoetan kultu-lekuak, Jerusalemgo jendea sasijainkoak gurtzera bultzatuz eta Juda okerbideratuz. 12 Elias profetak
16 Orduan, Jaunak Joramen kontra xaxatu zituen filistearrak eta etiopiarren auzoko
20 Hogeita hamabi urte zituen Joramek errege izaten hastean eta zortzi urtez izan zen errege Jerusalemen. Hil zenean, ez zion inork ere negarrik egin. Daviden Hirian ehortzi zuten, baina ez erregeen hilobian.
653. lerroa:
== 22. atala ==
1 Jerusalemgo bizilagunek, Joramen ondoren, beronen seme gazteena, Akazias, izendatu zuten errege, seme zaharrago guztiak hil egin baitzituen arabiarrekin batera kanpalekura sartu zen basati-talde hark. Horrela, beraz, Judako errege Joramen seme Akazias gertatu zen errege. 2 Hogeita bi urte zituen errege izaten hastean eta urte betez izan zen errege Jerusalemen. Haren amak Atalia
3 Akaben senitartekoen jokabide bera hartu zuen Akaziasek, bere amak okerrerako aholkuak ematen baitzizkion. 4 Jaunari atsegin ez zaiona egin zuen, Akaben senitartekoen antzera; izan ere, bere hondamenerako, bere ahaide haiek hartu zituen aholkulari, bere aita hil ondoren. 5 Hauen aholkuz joan zen Akazias, Akaben seme Joram Israelgo erregearekin batera, Galaadeko Ramot
Atalia Jerusalemgo aginteaz jabetu
672. lerroa:
2 Haiek, Juda lurralde osoan barrena ibilirik, hiri guztietan lebitarrak eta Israelgo familiaburuak bildu eta Jerusalemera itzuli ziren. 3 Jainkoaren etxean batzarturik, hitzarmena egin zuten erregearekin.
Joiadak esan zien: «Hona erregearen semea. Beronek izan behar du errege, Jaunak Daviden ondorengoei buruz esana gogoan hartzen badugu. 4 Hona zer egin behar duzuen: Egin zeuen artean hiru talde; talde batekook, zerbitzaldia larunbatez duzuen apaiz eta lebitarron taldekook, tenpluko sarrerak zainduko dituzue; 5 beste taldeak jauregia, eta hirugarren taldeak Jesodeko
8 Lebitarrek eta Judako guztiek zehatz bete zuten Joiada apaizak agindua. Zerbitzua larunbatez hasten nahiz bukatzen zuten gizonak denak batera hartu zituzten; izan ere, Joiadak ez zien alde egiteko baimenik eman txanda bukatzen zutenei. 9 Orduan, lantzak eta Jaunaren etxean zeuden David erregearen era guztietako babeskiak eman zizkien Joiada apaizak ehuntariei. 10 Gero, jende hura guztia, armak eskuetan, tenpluaren eskuinaldetik ezkerraldera ezarri zuen, aldare eta tenpluaren tartean, erregea inguratzeko. 11 Orduan, erregearen semea aterarazi, koroa ezarri eta itunaren agiria
12 Lasterka eta erregeari oihuka zebilen jendearen zarata-hotsa entzutean, Atalia Jaunaren etxera zuzendu zen, jendearengana. 13 Eta begiratzean, erregea ikusi zuen oholtzaren gainean zutik, tenpluaren sarreran. Buruzagiak eta turuta-joleak erregearen ondoan zeuden; herriko jendea, berriz, pozez beterik zebilen, turutaren soinura. Kantariek, beren musika-tresnak joz, gorespen-kantuak zuzentzen zituzten. Orduan, Ataliak, bere soinekoak urratuz, garrasi egin zuen:
690. lerroa:
16 Joiadak ituna egin zuen erregearekin eta herri osoarekin, Jaunaren herri izateko. 17 Ondoren, jendeak joan eta lurrera bota zuen Baalen jauretxea; xehe-xehe egin zituen hango aldare eta irudiak, eta Baalen apaiz Matan hil egin zuten aldare aitzinean. 18 Joiadak apaiz lebitarren
Joaxek tenplua konponarazi
697. lerroa:
== 24. atala ==
1 Zazpi urte zituen Joaxek errege izaten hastean, eta berrogei urtez izan zen errege Jerusalemen. Haren amak Tzibia zuen izena eta Beer-Xebakoa
4 Aldi hartan, Joaxek Jaunaren etxea konpontzeko erabakia hartu zuen. 5 Apaizak eta lebitarrak bildu eta esan zien: «Zoazte Judako hiri guztietara eta bildu israeldar guztien artean zeuen Jainkoaren etxea urtero konpontzeko behar den dirua. Ibili bizkor!»
709. lerroa:
12 Erregeak eta Joiadak Jaunaren etxean egiten ari ziren lanen arduradunei ematen zieten dirua, eta hauek Jaunaren etxea konpontzen ari ziren hargin eta zurginei ordaintzen zieten, bai eta tenplurako burdingintza eta brontzegintzan ari zirenei ere.
13 Langileek gogoz ekin zioten konponketari eta haien ahaleginaz aurrera zihoan lana. Horrela, bere lehengo itxura eman zioten Jainkoaren etxeari eta sendotu. 14 Lanak bukatzean, gainerako dirua erregeari eta Joiadari eraman zieten, eta hauek tenpluko kulturako eta erre-oparietarako behar ziren tresnak, urrezko eta zilarrezko ontzi eta gauzak eginarazi zituzten
Joax Jainkoarengandik aldendu
718. lerroa:
15 Baina, zahartzaro luzearen ondoren, ehun eta hogeita hamar urte zituelarik hil zen. 16 Daviden Hirian lur eman zioten, erregeen ondoan, on handia egin baitzuen Israelen, Jainkoaren eta tenpluaren alde.
17 Joiada hiltzean, Judako buruzagiak erregea agurtzera etorri ziren, eta erregeak entzun egin zien. 18 Jaunaren, beren arbasoen Jainkoaren, tenplua utzirik, zutoin sakratuei
20 Jainkoaren espirituak harturik, Joiada apaizaren seme Zakariasek, jendeari aurre eginez, esan zuen: «Hau dio Jainkoak: <Zergatik hautsi dituzue Jaunaren aginduak? Gaizki bukatu behar duzue. Zuek ni baztertu nauzuelako, nik ere baztertu egiten zaituztet> ».
728. lerroa:
23 Hurrengo urtean
25 Alde egitean, siriarrek larriki zauritua utzi zuten Joax. Orduan, ministrariek, Joiada apaizaren semea hilaraztea mendekakatzeko, bere ohean hil zuten erregea.
Daviden Hirian lur eman zioten Joaxi; baina ez erregeen hilobian. 26 Hona hemen erregearen kontra jaiki ziren ministrari haien izenak: Ximeat amondarraren seme Zabad
27 Joaxen seme-alaben zerrenda, haren kontrako profezia ugariak
Amatziasen erregealdia
742. lerroa:
== 25. atala ==
1 Hogeita bost urte zituen Amatziasek errege izaten hastean, eta hogeita bederatzi urtez izan zen errege Jerusalemen. Haren amak Joadan zuen izena eta Jerusalemgoa zen. 2 Jaunari atsegin zaiona egin zuen Amatziasek; ez, ordea, bihotz osoz. 3 Bere erregetzan sendotu zenean, hilarazi egin zituen Amatziasek bere aita Joax hil zuten ministrariak. 4 Hala ere, ez zituen hilarazi hiltzaile haien semeak, Moisesen legean Jaunaren agindu hau baitago idatzia: «Ez hil gurasoak seme-alaben erruengatik, ez eta seme-alabak ere gurasoen erruengatik. Nor bere erruengatik hilko da
Amatzias edomdarren aurka
761. lerroa:
10 Orduan, Efraimdik etorritako gudariak etxera bidali zituen Amatziasek. Itzuli ziren haiek beren etxeetara, baina oso haserre Judakoen kontra.
11 Ondoren, Amatziasek, zeharo adoreturik, Gesaltza haranera gidatu zuen bere gudarostea eta han hamar mila gizon seirtar
13 Bien bitartean, Amatziasek berekin gudura eraman ordez etxera bidali zuen gudari-taldea Judako hirietan barrena ibili zen, Samariatik
Amatzias Israel erreinuaren kontra borrokan
781. lerroa:
-Badakit Jainkoak zu suntsitzea erabaki duela, horrela jokatu eta nire aholkua entzun ez duzulako.
17 Orduan, Judako errege Amatziasek, aholkua eskaturik, mezulariak igorri zizkion Israelgo errege Joaxi, Joakazen seme eta Jehuren bilobari, esatera
20 Amatziasek, ordea, ez zuen entzun nahi izan; erabakia baitzuen Jainkoak Amatzias Joaxen eskuetara ematea, Edomgo sasijainkoengana jo zuelako.
21 Orduan, Israelgo errege Joax igo eta Judako errege Amatziasek eta biek indarrak neurtu zituzten Judako hiri Bet-Xemexen. 22 Israel nagusitu zitzaion Judari eta gudariek ihes egin zuten nork bere etxolara. 23 Israelgo errege Joaxek preso hartu zuen Bet-Xemex hirian Judako errege Amatzias, Joaxen seme eta Akaziasen biloba, eta Jerusalemera eraman. Hango harresietan berrehun metroko zuloa eginarazi zuen, Efraimen atetik Kantoiko ateraino
Amatziasen erregealdiaren bukaera
791. lerroa:
25 Israelgo errege Joax, Joakazen semea, hil eta gero, beste hamabost urtez bizi izan zen Judako errege Amatzias, Joaxen semea. 26 Amatziasen gainerako jardunak, lehenengotik azkenera, «Juda eta Israelgo Erregeen Liburuan
27 Amatzias Jaunarengandik urrundu eta gero, azpilana egin zuten batzuek beraren aurka Jerusalemen. Orduan, erregeak Lakixera egin zuen ihes. Baina haren ondoren jendea Lakixeraino bidali eta bertan hil zuten. 28 Gero, zaldi gainean eraman eta bere arbasoen ondoan, Judako hiri batean
Uziasen erregealdia
800. lerroa:
== 26. atala ==
1 Judako herri osoak Uzias
6 Filistearren kontra abiaturik, Gat, Jabne eta Axdodeko
Honen izena Egiptoko mugetaraino zabaldu zen, oso indartsu izatera heldu baitzen. 9 Dorreak eraiki zituen Jerusalemen, Kantoiko ate gainean, Haranekoaren gainean eta Izkinan
11 Guduari ekiteko beti prest zuen Uziasek gudarostea, Jeiel idazkariak eta Maaseias funtzionarioak egina zuten izenartzearen arabera gudari-taldetan antolatua. Hananias, erregearen buruzagietako bat, zuten gudalburu nagusi. 12 Gudari ausart haien ofizialak bi mila eta seiehun familiaburu ziren. 13 Haien menpe, hirurehun eta zazpi mila eta bostehun gudari indartsu eta ausart zeuden, erregea etsaien aurka defendatzeko. 14 Uziasek babeskiz, lantzaz, buru-oskolez, bular-oskolez, arkuz eta habailetarako harriz hornitu zuen gudarostea. 15 Gizon trebe batek asmaturiko tramankuluak eginarazi zituen Jerusalemen, dorre eta kantoietan ezarriz, gezi eta harri handiak jaurtikitzeko. Jainkoaren
Uzias zigortua bere harrokeriagatik
16 Bere burua hain indartsu ikusirik, harrotu egin zen zeharo, eta horrela galdu. Oker jokatu zuen Jaunaren, bere Jainkoaren, aurrean: behin batez, tenpluko sala handira sartu zen, intsentsu-aldarean intsentsua erretzeko asmoz. 17 Azarias apaiza haren atzetik sartu zen Jaunaren beste laurogei apaiz ausartekin eta, 18 Uzias erregeari aurre eginez, esan zioten: «Uzias, ez dagokizu zuri Jaunaren ohorez intsentsua erretzea, Aaronen jatorriko apaizei baizik; horretarako baitaude sagaratuak. Irten toki santu honetatik! Oker jokatu duzu; horrek ez zaitu ospetsu egingo Jainko Jaunaren aurrean
19 Uzias, intsentsua erretzeko intsentsu-ontzia eskuan zuela, haserretu egin zen apaizen kontra. Baina une hartantxe, apaizen aurrean, Jaunaren etxean bertan, intsentsu-aldarearen ondoan zegoela, legena atera zitzaion bekokian. 20 Azarias apaiz nagusiak eta beste apaiz guztiek, bekokian legena zuela ikustean, bizkor irtenarazi zuten handik, eta bera ere arrapaladan joan zen, Jaunak joa zegoelako.
819. lerroa:
21 Uzias erregea legendun egon zen hil arte; horregatik, etxe berezi batean bizi
22 Uziasen gainerako jardunak, lehenetik azkenera, Amotzen seme Isaias profetak idatzi zituen
23 Hil zenean, bere arbasoen ondoan ehortzi zuten Uzias, erregeen hilobien inguruan, legenduna zela ziotelako. Ondorengo erregea haren seme Jotam izan zen.
830. lerroa:
== 27. atala ==
1 Hogeita bost urte zituen Jotamek errege izaten hastean, eta hamasei urtez izan zen errege Jerusalemen. Haren amak Jeruxa zuen izena eta Tzadoken alaba zen. 2 Jaunari atsegin zaiona egin zuen, beraren aita Uziasek bezala, baina ez zen tenpluan sartu. Hala ere, herria okerbideratua
3 Jotamek egin zuen Jaunaren etxeko ate garaia, eta beste lan asko ere bai Ofel
5 Amondarren erregeari eraso eta nagusitu egin zitzaion; urte hartan eta hurrengo bietan amondarrek zerga handia ordaindu behar izan zioten: hiru tonelada zilar, hiru mila tonelada gari eta beste horrenbeste garagar. 6 Jotam indartsu egin zen, Jaunaren, bere Jainkoaren, aurrean jokabide zuzena zeramalako.
845. lerroa:
== 28. atala ==
1 Hogei urte zituen Akazek errege izaten hastean, eta hamasei urtez izan zen errege Jerusalemen. Ez zuen Jaunari atsegin zaiona egin, bere arbaso Davidek ez bezala jokatuz. 2 Israelgo erregeen jokabidea hartu zuen, Baal sasijainkoak ohoratzeko idoloak egiteraino. 3 Eta Ben-Hinom
Akaz menperatua
851. lerroa:
5 Jaunak, bere Jainkoak, siriarren erregearen esku utzi zuen Akaz; haiek menperatu egin zuten eta, beste gatibu askorekin batera, Damaskora eraman zuten. Israelgo erregearen esku ere utzi zuen, eta honek ere hondamen ikaragarria egin zion. 6 Israelgo errege hark, Remaliasen seme Pekahek
Iparraldeko israeldarrek gatibuei jaregin
858. lerroa:
9 Bazen Samarian Jaunaren profeta bat, Oded izenekoa. Samariara itzulian zetorren gudarosteari bidera atera eta esan zien: «Jaunak, gure arbasoen Jainkoak, zuen esku utzi ditu Judakoak, berauen kontra haserre zegoelako. Baina zuek halako amorruz hil dituzue, ezen zeruraino heldu baita zuen egintzaren oihartzuna. 10 Gainera, zeuen morroi eta neskame egin nahi dituzue Juda eta Jerusalemgo gizon-emakumeok. Horrela, ez ote zarete zeuek ere errudun bihurtuko Jaunaren, zeuen Jainkoaren, aurrean? 11 Entzudazue, beraz, eta jaregiezue preso hartu dituzuen zeuen senide horiei; bestela, zuen kontra ere biziki haserretuko da Jauna».
12 Efraimdarren buruzagi batzuk, Johananen seme Azariasek, Mexilemoten seme Berekiasek, Xalumen seme Hizkiasek eta Hadlairen seme Amasak gudatik zetozenei aurre egin zieten, 13 esanez: «Ez ekarri hona preso horiek, Jaunaren aurrean bekatu egingo baikenuke. Bekatu eta oker gehiago egin nahi al duzue, gure errua
14 Orduan, gudariek buruzagien eta batzarraren esku utzi zituzten presoak eta harrapakinak. 15 Gizon batzuk izendatu zituzten presoez ardura zitezen; harrapakinetarik hartu eta jantziak eman zizkieten larrugorritan zeudenei, bai eta oinetakoak eta janari-edariak ere, eta ukenduz sendatu zituzten. Ondoren, elbarriturik zeudenak asto gainean ezarri eta Jerikora, Palmondoen hirira, eraman zituzten, beraien herritarrengana. Gero, Samariara itzuli ziren.
866. lerroa:
16 Aldi hartan, Akaz erregeak mezulariak bidali zizkion Asiriako erregeari laguntza eske. 17 Izan ere, edondarrek berriro erasotua zuten Juda, eta preso asko hartuak zituzten. 18 Filistearrek ere erasoak eginak zizkieten Xefela
20 Etorri zen, beraz, Asiriako errege Tilglat-Pilneser; baina lagundu ordez, setiatu egin zuen Akaz
Akazen errua
22 Asiriako erregea setiatzen ari zitzaion bitartean
24 Gero, Akazek Jainkoaren etxeko gauza sakratuak hartu, xehe-xehe egin, hiriko ateak itxi eta aldareak eraiki zituen Jerusalemgo izkin guztietan. 25 Judako hirixka guztietan ere kultu-lekuak eraiki zituen, beraietan jainko arrotzei intsentsua erretzeko. Horrela sutu zuen Jaunaren, bere arbasoen Jainkoaren, haserrea.
26 Akazen gainerako jardunak eta egintzak, lehenengotik azkenekora, «Juda eta Israelgo Erregeen Liburuan» daude idatziak. 27 Hil zenean, Jerusalem hirian lur eman zioten, ez ordea Israelgo erregeen hilobietan
Ezekiasen erregealdia
889. lerroa:
3 Bere erregealdiko lehen urteko lehen hilabetean Ezekiasek tenpluko ateak ireki zituen eta konpondu. 4 Gero, apaizak eta lebitarrak ekialdeko plazan
12 Hona hemen beren buruak eskaini zituzten lebitarrak: Kehaten ondorengoetarik Amasairen seme Mahat eta Azariasen seme Joel; Merariren ondorengoetarik Abdiren seme Kix eta Jehalelelen seme Azarias; Gerxonen ondorengoetarik Zimaren seme Joah eta Joahen seme Eden; 13 Elitzafanen ondorengoetarik Ximri eta Jeiel; Asafen ondorengoetarik Zakarias eta Matanias: 14 Hemanen ondorengoetarik Jehiel eta Ximei; Jedutunen ondorengoetarik Xemaias eta Uziel.
902. lerroa:
20 Biharamunean goizean goiz, hiriko agintariak bildu eta Jaunaren etxera igo zen Ezekias erregea. 21 Zazpi zezen, zazpi ahari, zazpi bildots eta barkamen-oparitarako zazpi aker ekarri zituzten, errege-etxearen, santutegiaren eta Judaren alde eskaintzeko. Jaunaren aldarean eskaintzeko agindu zien erregeak Aaronen ondorengo apaizei. 22 Hauek, orduan, zezenak hil eta odola harturik, aldarea zirtatu zuten; era berean, ahariak eta, azkenik, bildotsak ere hil ondoren, haien odolaz aldarea zirtatu zuten. 23 Ondoren, barkamena eskatzeko hil behar zituzten akerrak erregearen eta biltzarraren aurrera eramanik, denek eskuak luzatu zituzten haien gainera. 24 Gero, apaizek akerrak hil eta aldare gainera isuri zuten odola, Israel osoaren bekatuen barkamena eskatuz. Izan ere, erre-opari eta barkamen-opari haiek Israel osoaren alde eskaintzeko agindua zuen erregeak.
25 Honek, bestalde, Jaunaren etxean ezarri zituen lebitarrak beren txilin, harpa eta kitarekin, Davidek eta honen profeta Gadek eta Natan profetak agindua zuten eran. Agindu hura Jaunak berak emana zuen bere profeten bidez. 26 Lebitarrak, beraz, beren tokietan jarri ziren Davidek eginiko musika-tresnekin, eta apaizak turutekin. 27 Eta Ezekiasek aginduriko erre-oparia aldarean eskaintzen hasi ziren une berean hasi zuten haiek Jauna goresteko kantua ere, turutez eta Israelgo errege Davidek eginiko musika-tresnez lagundurik. 28 Erre-oparien eskaintza bukatu arte jardun zuten kantatzen eta turutak jotzen; bitartean biltzar osoa ahozpezturik egon zen. 29 Eta erre-oparia bukatzean, erregea eta beronekin ziren guztiak ahozpeztu egin ziren. 30 Ezekias erregeak eta buruzagiek Jauna goresteko esan zieten lebitarrei, Davidek eta Asaf profetak eginiko kantuz. Bozkarioz beterik goretsi zuten lebitarrek Jauna; ondoren, makurturik, gurtu egin zuten. 31 Gero, Ezekiasek esan zion biltzarrari: «Zuek ere Jaunarentzako eskua bete eskaintza dakarzue. Aurreratu eta ekarri Jaunaren etxera zeuen oparigaiak eta gorespen-eskaintzak». Orduan, jendeak gorespen-eskaintzak egin zituen. Eskuzabalenek erre-opariak ere egin zituzten
Honela birrantolatu zen kultua Jaunaren etxean.
36 Ezekias eta jende guztia pozik zegoen, Jainkoak herri osoari horrela eragin ziolako; dena bat-batean eratua baitzuten
Ezekiasek Pazko-ospakuntza prestatu
914. lerroa:
1 Ezekiasek dei egin zien Israel eta Judako guztiei, eta Efraim eta Manasesen lurraldeetakoei ere dei-gutunak bidali zizkien, Jerusalemera, Jaunaren etxera, etor zitezen, Jaunaren, Israelen Jainkoaren, Pazko Jaia ospatzera.
2 Izan ere, erregeak, buruzagiek eta Jerusalemgo jendeak, batzarturik, Pazkoa bigarren hilabetean
6 Mezulariak, erregearen eta buruzagien gutunak harturik, Israel eta Juda osoan barrena ibili ziren, erregearen aginduz mezu hau emanez: «Israeldarrok, itzul zaitezte Jaunarengana, Abrahamen, Isaaken eta Israelen
10 Mezulariak hiriz hiri ibili ziren Efraim eta Manasesen lurraldeetan zehar, eta Zabulon lurralderaino ere heldu ziren; baina burla eta barre egin zieten. 11 Hala ere, Axer, Manases eta Zabulonen lurraldeetan batzuk amore eman eta etorri ziren Jerusalemera. 12 Juda lurraldean ere, Jainkoaren eraginez, denek bat egin zuten erregearen eta buruzagien agindua betetzeko, Jaunak esanaren arabera.
Herriak Pazkoa ospatu
13 Jendetza izugarria bildu zen Jerusalemen Legamigabeko Ogien Jaia bigarren hilabetean ospatzera. Biltzarra oso-oso handia izan zen
14 Jerusalemen ziren sasikultuko aldare guztiak, bai eta intsentsua erretzeko aldareak ere, kendu eta Zedron errekara jaurtiki zituzten. 15 Bigarren hilaren hamalauan Pazko-bildotsa hil zuten. Apaizek eta lebitarrek, garbikuntza egin ezaz lotsaturik, garbikuntza egin eta erre-opariak eskaini zituzten Jaunaren etxean. 16 Jainkoaren gizon izan zen Moisesen legeak dioenez eta beraien arautegiak agintzen duenez, apaizak eta lebitarrak nor bere tokian ari ziren: lebitarrek odola eman eta apaizek isuri. 17 Izan ere, batzar hartan garbikuntza egin gabeko jende asko zegoenez, lebitarrek Pazko-bildotsak hiltzen ziharduten, Jaunaren ohorezko ekintza sakratu hura egiteko garbi ez zeudenen ordez. 18 Jende askok, Efraim, Manases, Isakar eta Zabulongoek batik bat, garbikuntza egin gabe jan zuten Pazko-bildotsa, idatzia dagoenaren kontra. Ezekiasek, ordea, otoitz egin zuen haien alde, esanez: «Jaun onak barka biezaie 19 Jainko Jaunarengana, beren arbasoen Jainkoarengana, jo duten hauei guztiei, gauza santuak egiteko behar den garbitasunik ez badute ere».
929. lerroa:
20 Jaunak Ezekiasi entzun eta barkatu egin zion herriari.
21 Jerusalemen ziren israeldarrek poz handiz egin zuten zazpi egunez Legamigabeko Ogien Jaia. Lebitarrek eta apaizek egunero goretsi ohi zuten Jauna, musika-tresna ozenen laguntzaz, haren ohoretan kantatuz. 22 Ezekiasek zorionik beroenak eman zizkien lebitarrei, Jaunaren zerbitzuan gogotsu ari izan zirelako. Horrela, zazpi egunez jarraitu
Jaia bigarrenez ospatu
942. lerroa:
1 Jai haiek bukaturik, bertan izaniko israeldarrak Judako hirietan barrena ibili ziren zutarri sakratuak hausten, zutoin sakratuak ebaki eta kultu-leku eta aldareak desegiten, denak suntsitu arte. Eta hori bera egin zuten Benjamin, Efraim eta Manasesen lurraldeetan ere. Ondoren, israeldar guztiak nor bere hiri eta etxera itzuli ziren.
2 Ezekiasek birrantolatu egin zituen apaiz- eta lebitar-taldeak, bakoitza bere sailaren arabera. Talde bakoitzaren eginkizuna eratu zuen, bai erre-opari eta elkartasun-opariak eskaintzeko, bai kultuaren zerbitzurako, bai gorespenak eta gorazarreak kantatzeko Jaunaren tenplu barruan
11 Ezekiasen aginduz, biltegi-gelak prestatu zituzten tenpluan, 12 eta bertara eraman zituzten xuxen emaitzak, hamarrenak eta eskaintza sakratuak. Gauza haien arduradun nagusia Konanias lebitarra zen, eta laguntzailea beraren anaia Ximei. 13 Eta bi hauen ardurapean Jehiel, Azazias, Nahat, Asahel, Jerimot, Jozabad, Eliel, Ismakias, Mahat eta Benaias ziren begirale, Ezekias erregearen eta tenpluko arduradun Azariasen aginduz. 14 Imnaren seme Kore lebitarrak, ekialdeko atea zaintzen zuenak, nork bere borondatez Jainkoari eginiko eskaintzen ardura zuen, eta Jaunarentzako emaitzak eta gauza sakratuak banatzekoa. 15 Koreren ardurapean, Edenek, Miniaminek, Jexuak, Xemaiasek, Amariasek eta Xekaniasek beren apaiz-lagunen artean xuxen banatu behar zituzten emaitzak apaizak bizi ziren hirietan
19 Hiri inguruetako auzategietan bizi ziren Aaronen ondorengo apaizei eta erroldan zeuden lebitarrei zegokiena emateko, gizon batzuk zeuden izendatuak hiri bakoitzean.
955. lerroa:
== 32. atala ==
1 Gertaera hauen ondoren eta Ezekiasek hain leial jokatu arren, Asiriako errege Senakeribek Judan sartu eta hiri-gotor guztiak setiatu zituen, beraietaz jabetzeko agindua emanez. 2 Senakerib Jerusalemi erasotzeko asmoz zetorrela ikustean, Ezekiasek, 3 bere ministrari eta ofizialekin bildurik, hiriaz kanpo zeuden ur-putzuak estaltzeko asmoa agertu zuen. Onartu zioten 4 eta, jendetza handia bildurik, putzu guztiak eta lurpean zihoan erreka
6 Eta buruzagiak gudarostearen gidari ezarri ondoren, jendea hiri-sarrerako plazan bilarazi eta sutsu hitz egin zien, esanez: 7 «Izan sendo eta adoretsu! Ez izutu, ez beldurtu halako gudaroste handiarekin datorren Asiriako errege horren aurrean, gurekin dagoena indartsuago baita horrekin dagoena baino. 8 Giza indarra
Judako errege Ezekiasen hitz hauek bizkortu egin zuten herria.
965. lerroa:
9 Aldi baten buruan, bere gudarostearekin Lakixen
Asiriako errege Senakeribek Jauna iraindu
983. lerroa:
21 Orduan, Jaunak aingerua bidali zuen eta aingeruak Asiriako erregearen gudarosteko gudari adoretsu guztiak, buruzagiak eta ofizialak hondatu egin zituen.
Senakeribek, lotsaz beterik, bere herrira itzuli behar izan zuen. Eta bere jainkoen jauretxera sartu zenean, bere semeek
Ezekiasen erregealdiaren bukaera
991. lerroa:
24 Egun batez, larriki gaixotu zen Ezekias. Jaunari otoitz egin eta Jaunak miraria eginez erantzun zion. 25 Ezekiasek, aldiz, ez zuen erantzun hartutako mesedeari zegokionez, harrotu egin baitzen. Horregatik, Jaunaren haserrea piztu zen haren kontra eta Juda eta Jerusalemen kontra. 26 Baina bai Ezekias bera, bai Jerusalemgo bizilagunak, beren harrokeria aitorturik, apaldu egin ziren, eta Jaunak ez zituen zigortu Jerusalemgo bizilagunak Ezekias bizi izan zen artean.
27 Aberastasun eta ospe handiak izan zituen Ezekiasek. Zilar, urre, harribitxi, usainki, babeski
30 Ezekiasek Gihon errekaren goiko irteera estali eta lur azpitik
Ezekiasek ongi burutu zituen bere egintza guztiak.
31 Alabaina, Juda erreinuan izana zen gertakari harrigarriaren
32 Ezekiasen gainerako jardunak eta egintza errukitsuak «Amotzen Seme Isaiasen Liburuan» eta «Judako eta Israelgo Erregeen Liburuan» daude idatziak.
1.011. lerroa:
== 33. atala ==
1 Hamabi urte zituen Manasesek errege izaten hastean, eta
berrogeita hamabost urtez izan zen errege Jerusalemen. 2 Jaunari atsegin ez zaiona egin zuen, Jaunak israeldarren aurretik bota zituen herrien ohitura higuingarrien arabera jokatuz. 3 Bere aita Ezekiasek deseginak zituen muinoetako kultu-lekuak berreraiki zituen eta aldareak egin Baalen kulturako; zutoin sakratuak ere egin zituen eta izar guztien aurrean ahozpeztu zen, kultu emanez. 4 Aldareak ezarri zituen Jaunaren etxean, tenplu hartaz Jaunak hau esana zuen arren: «Jerusalem dut neure egoitza betiko». 5 Izar guztien omenez aldareak eraiki zituen Jaunaren etxeko bi atarietan. 6 Bere semeak oparitzat eskaini zituen Ben-Hinom haranean, sutan errez
Manases damutua
10 Ohartarazi zituen Jaunak Manases eta bere herria, baina ez zioten aditu. 11 Orduan, Jaunak Asiriako erregearen gudalburuak etorrarazi zituen haien kontra, eta gudalburuek Manases burdinazko gakoz harrapatu, brontzezko bi katez lotu eta Babiloniara
14 Jerusalemera itzulirik, altuera handiko harresia eginarazi zuen Daviden Hiriaren kanpoaldetik: Gihon iturriaren mendebaldetik hasi eta, Zedron haranean zehar, Arrain ateraino, Ofel
18 Manasesen gainerako egintzak, bere Jainkoari egin zion otoitza
20 Hil zenean, bere etxe ondoan lur eman zioten Manasesi. Ondorengo erregea haren seme Amon izan zen.
1.035. lerroa:
== 34. atala ==
1 Zortzi urte zituen Josiasek errege izaten hastean, eta hogeita hamaika urtez izan zen errege Jerusalemen. 2 Jaunari atsegin zaiona egin zuen, bere arbaso Daviden jokabideari denetan jarraituz, ezertan ere okertu gabe
3 Bere erregealdiko zortzigarren urtean, oraino gazte zelarik, bere arbaso Daviden Jainkoarengana jo zuen. Eta hamabigarren urtean Juda eta Jerusalemdik kultu-lekuak, zutoin sakratuak eta zurezko nahiz metalezko idoloak kentzen hasi zen. 4 Bere begi-bistan botarazi zituen Baalen aldareak, berauen gainean zeuden intsentsu-ontziak hautsiz; zutoin sakratu eta zurezko nahiz metalezko idoloak xehatu eta puskak halakoei sakrifizioak eskaintzen zizkietenen hilobi gainean barreiatu zituen. 5 Sasiapaizen hezurrak, berriz, beraien aldareetan beretan errearazi zituen. Horrela egin zuen Juda eta Jerusalemen garbikuntza. 6 Eta Manases, Efraim, Simeon eta Neftalirainoko herrixketan eta inguruetako lurraldeetan
Josiasek lege-liburua aurkitu
1.045. lerroa:
8 Bere erregealdiko hemezortzigarren urtean, lurraldearen eta tenpluaren garbikuntza egin ondoren, Atzaliasen seme Xafani, hiriko gobernari zen Maaseiasi eta Joakazen seme Joah idazkariari Jaunaren, bere Jainkoaren, etxea konpontzeko mandatua eman zien erregeak. 9 Hauek Hilkias apaiz nagusiagana joan eta Jainkoaren etxean bildutako dirua eman zioten. Diru hura Manases, Efraim eta Israelgo beste lurraldeetako jendeak, Juda, Benjamin osoko eta Jerusalemgo jendeak emana zen, eta atezain zeuden lebitarrek jasoa. 10 Jaunaren etxeko konponketen arduradunei eman zieten dirua; hauek, berriz, tenplua konpontzen eta berritzen ari ziren langileei. 11 Zurginei eta igeltseroei ere eman zieten, harlanduak eta zura eros zitzaten, habeak egiteko eta Judako erregeek hondatzen utzi zituzten eraikuntzen hormak eta habeak berritzeko.
12 Zintzo ari ziren langile haiek lanean. Merariren ondorengoetako Jahat eta Obadias, eta Kehaten ondorengoetako Zakarias eta Mexulam lebitarrak ziren lan haiek zuzentzeko arduradunak. Musika-tresnak
14 Behinola, Jaunaren etxerako emana zen dirua ateratzen ari zirelarik, Jaunak Moisesi emaniko lege-liburua
-Ari dira egiten zure zerbitzariak agindu zaien guztia. 17 Atera dute Jaunaren etxean zegoen dirua eta eman diete lan-arduradunei eta langileei.
1.066. lerroa:
21-Zoazte eta kontsulta egin Jaunari nire izenean, Israelen bizirik gelditutakoen eta Judakoen izenean, aurkitu duten liburu honek dioenaz. Izan ere, haserre bizitan egon behar du Jaunak gurekin, gure arbasoek Jaunaren hitzari kasurik egin ez diotelako eta liburu honetan idatzia bete ez dutelako.
22 Orduan, Hulda profetesagana
-Hau dio Jaunak: «Esaiozue bidali zaituztenari 24 hau diodala nik, Jaunak, Israelen Jainkoak: <Judako erregearen aurrean irakurri duten liburuko hitzek adierazitako madarikazio guztiak betez, hondamendia bidaliko dut toki honetara eta bertan bizi direnen gainera. 25 Baztertu nautelako, jainko arrotzei intsentsua erre dietelako eta idoloak eginez
Hala, mandatariek erregeari eraman zioten erantzun hori.
1.076. lerroa:
29 Orduan, Judako eta Jerusalemgo arduradun guztiak bil zitezen agindu zuen erregeak. 30 Gero, bera Jaunaren etxera igo zen, Judako eta Jerusalemgo bizilagun guztiak berekin zituela: apaizak, lebitarrak eta jende guztia, handi nahiz txiki. Eta Jaunaren etxean aurkituriko itun-liburuak
33 Ondoren, israeldarren lurraldean zeuden idolo higuingarri guztiak desagerrarazi zituen Josiasek, eta Israelen bizi zirenek Jauna, beren Jainkoa, gurtu zezaten ahalegindu zen. Josias bizi izan zen bitartean ez ziren urrundu Jaunarengandik, beren arbasoen Jainkoarengandik.
1.085. lerroa:
== 35. atala ==
1 Josiasek Pazkoa ospatu zuen Jerusalemen, Jaunaren ohoretan. Lehen hilabeteko hamalauan Pazko-bildotsa hil zuten. 2 Apaizak beren eginkizuna betetzera bultzatu zituen Josiasek, eta Jaunaren etxean zerbitzua egin zezaten suspertu. 3 Eta Israel osoari irakatsi ohi zioten, eta Jaunarentzat sagaratuak zeuden lebitarrei esan zien Josiasek: «Zerbitza ezazue Jauna, zeuen Jainkoa, eta Israel herria. Aurrerantzean ez duzue kutxa sakratua bizkarrean eraman beharrik izango, zeren eta Israelgo errege eta Daviden seme izan zen Salomonek eraikitako tenpluan ezarria baitago jadanik. 4 Antola zaitezte senitarteka zeuen eginkizunen arabera, Israelgo errege Daviden eta beronen seme Salomonen idatzietan agindua
7 Josias erregeak, bere ondasunetatik, hogeita hamar mila bildots eta antxume eman zizkien han ziren herritar guztiei, Pazko-opariak eskain zitzaten, eta beste hiru mila idi ere bai. 8 Erregearen ministrariek ere abere ugari eman zieten bai jendeari, bai apaiz eta lebitarrei ere. Jainkoaren etxeko arduradun ziren Hilkiasek, Zakariasek eta Jehielek ere bi mila eta seiehun Pazko-bildots eta hirurehun idi eman zizkieten apaizei Pazko-oparitarako. 9 Lebitarburu ziren Konaniasek eta beronen senide Xemaiasek eta Netanelek, bai eta Haxabiasek, Jeielek eta Jozabadek ere bost mila bildots eta bostehun idi eman zizkieten lebitarrei Pazko-oparitarako.
10 Pazko-ospakuntza honela eratu zuten: apaizak beren tokietan jarri ziren, bai eta lebitarrak ere beren mailen arabera, erregeak agindu bezala. 11 Pazko-bildotsak hil ondoren, apaizek, lebitarren eskuetatik hartutako odola zirtatu egiten zuten; bitartean, lebitarrek larrutu egiten zituzten eskainitako abereak. 12 Senitarteka harturik, zegokien zatia herritarrei eman ondoren, aparte jartzen zuten Jaunari erre-oparitzat eskaini beharrekoa
16 Horrelaxe eratu zen egun hartan Jaunaren zerbitzua Pazkoa ospatzeko eta Jaunaren aldarean erre-opariak eskaintzeko, Josias erregeak agindu bezala. 17 Egun hartan, han ziren israeldarrek Pazko Jaia ospatu zuten eta, gainera, Legamigabeko Ogien Jaia zazpi egunez. 18 Ez zen Israelen halako Pazko Jairik inoiz ospatu izan Samuel profetaren egunez geroztik. Israelgo errege batek ere ez
Josiasen erregealdiaren bukaera
1.097. lerroa:
20 Honen guztiaren ondoren, Josiasek tenplua berriztatua zuelarik, Egiptoko Neko erregea Eufrates ibai ondoan zegoen Karkemix hiriari erasotzera etorri zen. Josiasek aurre egin zion, 21 baina Nekok mezulariak bidali zizkion esatera: «Ez dugu deus ere elkarren kontra, Judako errege. Ez nator zure kontra, gerra egiten ari zaidan beste errege-etxe baten kontra baizik. Bizkor ibiltzeko esan dit Jainkoak. Ez jarri zuk eragozpenik Jainkoari, neure alde baitut; bestela, hondatu egingo zaitu
22 Josiasek, ordea, ez zuen atzera egin, egiptoarraren kontra borrokatzeko egokieraren bila baitzebilen. Jainkoaren eraginez, Nekok eman zion oharra aditu gabe, Megidoko
26 Josiasen gainerako jardunak, Jaunaren legea betetzeko izan zuen leialtasuna 27 eta beste egintzak, lehenengotik azkenekora, «Israel eta Judako Erregeen Liburuan» daude idatziak.
1.108. lerroa:
== 36. atala ==
1 Herriko jendeak Josiasen seme Joakaz izendatu zuen errege, aitaren ordez. 2 Hogeita hiru urte zituen Joakazek errege izaten hastean, eta hiru hilabetez izan zen errege Jerusalemen. 3 Egiptoko Neko erregeak Jerusalemgo errege izatea Joakazi kendu eta zerga ezarri zion herriari: hiru mila kilo zilar eta hogeita hamabost kilo urre ordaindu behar zuten. 4 Egiptoko erregeak Joakazen anaia Eliakim ezarri zuen Judako eta Jerusalemgo errege; baina izena aldatu zion, Joiakim deituz
5 Hogeita bost urte zituen Joiakimek errege izaten hastean, eta hamaika urtez izan zen errege Jerusalemen. Jaunari, bere Jainkoari, atsegin ez zaiona egin zuen. 6 Babiloniako Nabukodonosor erregeak eraso eta, brontzezko bi katez loturik, Babiloniara eraman zuen. 7 Jaunaren etxeko zenbait ontzi ere eraman zuen Nabukodonosorrek Babiloniara, eta bertan zuen jauregian ezarri. 8 Joiakimen gainerako jardunak, egin zituen gauza higuingarriak eta gertatu zitzaiona
9 Zortzi
Jerusalemen hondamena
1.118. lerroa:
11 Hogeita bat urte zituen Sedekiasek errege izaten hastean, eta hamaika urtez izan zen errege Jerusalemen. 12 Jaunari, bere Jainkoari atsegin ez zaiona egin zuen. Eta Jeremias profetak Jaunaren izenean hitz egin zion arren, Sedekias ez zen apaldu. 13 Gainera, Nabukodonosor erregearen kontra jaiki zen, leial izango zitzaiola Jainkoaren izenean zin egina zion arren. Setatsu izan zen eta ez zuen inola ere Jaunarengana, Israelen Jainkoarengana, itzuli nahi izan. 14 Apaizburuek eta herriak ere okerkeria okerkeriaren gainean egiten zuten, arrotzen ohitura higuingarriak hartuz. Jaunak Jerusalemen beretzat sagaratua zuen tenplua ere kutsatu egin zuten. 15 Jaunak, beren arbasoen Jainkoak, etengabe egin zizkien oharrak bere mezularien bidez; izan ere, errukia baitzien bere herriari eta bere egoitzari. 16 Baina haiek Jainkoaren mezulariei iseka egin, beraien esanak gutxietsi eta barre egiten zieten profetei. Jaunak bere herriaren kontra zuen haserrea gainez egiteraino handitu zen eta ez zen salbabiderik izan. 17 Orduan, Jainkoak etorrarazi zuen Babiloniako erregea
20 Bizirik geldituak Babiloniara erbesteratu zituen. Han erregearen eta beronen ondorengoen esklabo izan ziren, harik eta pertsiarren erregealdia etorri zen arte. 21 Horrela bete zen Jaunak Jeremias profetaren ahoz esana: «Hirurogeita hamar urtez egongo da utzia lurralde hau, hondamenaldi osoan zehar, Jaunari ukatu zizkioten atseden-urteak
22 Pertsiako errege Ziroren lehen urtean
</div>
|